28 december 2010

Orange Juice - ...Coals To Newcastle

2010 kan wat mij betreft de boeken in als het jaar van de terugkeer van Edwyn Collins. Dat de Schot überhaupt nog in staat is geweest om een plaat te maken na de hersenbloedingen die hem een paar jaar geleden troffen, is al een klein wonder, maar het niveau van Losing Sleep is misschien nog wel opzienbarender. Dankzij Losing Sleep wordt Edwyn Collins eindelijk gerespecteerd als één van de grootse songwriters uit de geschiedenis van de popmuziek en zal niemand het meer in zijn hoofd halen om hem af te schilderen als One Hit Wonder (een predicaat dat hij vooral te danken had aan zijn enige hit, het overigens briljante A Girl Like You). Het is het moment om ook de band waarmee Edwyn Collins ooit debuteerde op een voetstuk te plaatsen. Het Schotse Orange Juice werd opgericht in 1976 en wist gedurende haar achtjarige bestaan de cultstatus nooit echt te ontstijgen, al werd de band door met name de Britse critici met enige regelmaat de hemel in geprezen. Achteraf bezien stond de band aan de basis van de new wave, post-punk en indie pop en maakte het muziek die zijn tijd ver vooruit was. In een tijd waarin artistiek verantwoorde popmuziek en de dansvloer gescheiden werelden waren, sloeg Orange Juice een brug tussen beide werelden middels een serie geweldige singles. Maar de muziek van Orange Juice was ook een belangrijke inspiratiebron voor een band als The Smiths en later voor bands als Belle And Sebastian en Franz Ferdinand. Uiteindelijk maakte Orange Juice slechts drie platen, waarna Edwyn Collins begon aan een solocarrière die hem lange tijd even weinig succes op zou leveren. De singles van Orange Juice werden een jaar of vijf geleden al eens verzameld op de prima verzamelaar The Glasgow School. Deze verzamelaar is ook het startpunt van het uit maar liefst zes cd’s en een DVD bestaande …Coals To Newcastle. Deze buitengewoon fraaie box-set verzamelt zo ongeveer alles dat Orange Juice gedurende haar bestaan heeft gemaakt. Naast de singles vind je uiteraard de drie platen van de band en dit is nog eens aangevuld met twee cd’s met demo’s, outtakes, niet eerder uitgebrachte songs en volop live-materiaal (met name BBC Sessions van John Peel). De DVD voegt hier nog het nodige beeldmateriaal aan toe. Ik moet eerlijk toegeven dat ik zes Orange Juice cd’s op voorhand wel wat veel van het goede vond. The Glasgow School vind ik al jaren prachtig, maar om iedere muzikale scheet die de band gelaten heeft in huis te halen gaat wel erg ver. Toch is dit iets waar je geen spijt van hoeft te hebben. …Coals To Newcastle blijkt immers een ware schatkist met heel veel muziek van een bijzonder hoog niveau. Waar de muziek van Orange Juice 30 jaar geleden niet werd begrepen, valt alles nu op zijn plaats. …Coals To Newcastle laat goed horen dat Orange Juice lak had aan genres en hokjes, maar laat ook meer dan eens horen wat een geweldig songwriter Edwyn Collins is. Na deze fraaie box-set valt er dus nog veel meer te genieten, want het duurde een cd of zeven voordat Edwyn Collins solo de waardering kreeg die hij vanaf zijn debuut eigenlijk al verdiende. Het kost wat, maar dan heb je ook wat. Erwin Zijleman