31 mei 2012

Ultravox - Brilliant

De Schotse band Ultravox is vooral bekend vanwege een aantal succesvolle singles, waarvan de wereldhit Vienna met afstand de bekendste is. De band wordt daarom vaak gezien als het synthpop bandje met die paar leuke hits, maar Ultravox is veel meer dan dat. Op haar eerste platen zette de destijds nog door John Foxx aangevoerde band de met new wave doordrenkte synthpop op de kaart en was het  de meeste van haar soortgenoten een aantal jaren voor. Na het vertrek van John Foxx en de komst van Midge Ure deden ook de gitaren hun intrede in het geluid van Ultravox en werd de door new wave beïnvloede synthpop verrijkt met invloeden uit de glamrock van T. Rex, de glampop van Bowie en Roxy Music en de op dat moment nog fonkelnieuwe postpunk. Het leverde in 1980 het prachtige Vienna op; een plaat die vooral bekend is vanwege de titeltrack, maar persoonlijk vind ik het een van de zwakste tracks op een plaat die verder alles heeft wat een klassieker moet hebben. Ultravox viel aan het eind van de jaren 80 uit elkaar, maar kwam nog een aantal keren terug. Dat leverde een paar draken van platen op, waardoor ik niet vol verwachting uitkeek naar de volgende comeback met de wat pretentieuze titel Brilliant. Brilliant blijkt echter een hele overtuigende plaat, die het jaren 80 geluid van Ultravox op fraaie wijze laat herleven. Ondanks de 30 jaren die zijn verstreken klinkt Ultravox op Brilliant fris en gedreven. Met name in de wat hogere uithalen hoor je dat de stembanden van Midge Ure niet helemaal ongeschonden uit de strijd zijn gekomen, maar storend is het geen moment. In muzikaal opzicht is er van slijtage geen sprake. De synths en beats klinken nog net zo strak, aanstekelijk, groots en meeslepend als 30 jaar geleden en combineren het typische jaren 80 geluid van Ultravox met een eigentijds tintje. Het antwoord op de vraag of Brilliant een memorabele plaat is, hangt uiteindelijk vooral af van de kwaliteit van de songs en die is als je het mij vraagt dik in orde. Waar Ultravox het op platen als U-Vox (1986), Ingenuity (1996) en System of Love, grotendeels zonder Midge Ure, flink liet afweten, klinkt de band op Brilliant weer energiek en geïnspireerd. De songs op Brilliant klinken op een of andere manier direct bekend, nestelen zich razendsnel in het geheugen en blijven vervolgens leuk, heel leuk zelfs. Brilliant is zeker geen vernieuwende plaat, maar het is wel een plaat met flink wat songs van bovengemiddelde kwaliteit. Het zijn songs die het geluid van weleer doen herleven, maar die ook iets toevoegen aan alles dat Ultravox in de jaren 80 heeft gemaakt, wat de plaat absoluut bestaansrecht geeft. Iedereen die ook maar iets heeft betekend in de jaren 80, keert momenteel terug met een nieuwe plaat en meestal ook met een lucratieve tournee. Dat levert op het podium vast leuke nostalgische momenten op, maar op de plaat is het over het algemeen niet om over naar huis te schrijven. Brilliant is wat mij betreft een positieve uitzondering. Het is een sprankelende en geïnspireerd klinkende plaat die zeker aandacht verdient en er hopelijk ook nog in slaagt om de briljante platen die de band zo’n dertig jaar geleden maakte net wat prominenter in de geschiedenisboeken van de popmuziek te krijgen. Erwin Zijleman