04 oktober 2012

Van Morrison - Born To Sing: No Plan B

Het is volgend jaar al weer 45 jaar geleden dat Astral Weeks verscheen. De tweede plaat van Van Morrison is volgens velen nog altijd zijn beste en is bovendien de maatlat waarlangs iedere nieuwe plaat van de Ierse singer-songwriter wordt gelegd. Voor de meeste platen die Van Morrison heeft uitgebracht is de vergelijking met Astral Weeks te hoog gegrepen, maar er zijn er toch ook heel wat die aardig in de buurt zijn gekomen van het onaantastbaar geachte meesterwerk uit 1968. In de jaren 70 kwamen platen als Moondance, Tupelo Honey, Saint Dominic’s Preview, Veedon Fleece en Into The Music heel dichtbij, in de jaren 80 was er het succesvolle Avalon Sunset en de afgelopen jaren leverde de Ierse troubadour na een zwakkere periode drie sterke platen op rij af (What's Wrong With This Picture?, Magic Time en Pay The Devil). Vier jaar na het net wat mindere Keep It Simple en drie jaar na de fraaie integrale live-uitvoering van Astral Weeks (Astral Weeks: Live At The Hollywood Bowl) keert Van Morrison terug met een nieuwe plaat: Born To Sing: No Plan B. Het is een hele sterke plaat geworden. Na een aantal keren horen durf ik al wel te beweren dat Born To Sing: No Plan B de sterkste Van Morrison plaat is sinds Into The Music uit 1978 en Born To Sing: No Plan B is nog lang niet gestopt met groeien. Born To Sing: No Plan B is in alle opzichten een typische Van Morrison plaat. In muzikaal opzicht domineert de van Van Morrison bekende Celtic soul, maar Born To Sing: No Plan B bevat hiernaast, zoals zoveel Van Morrison platen, flink wat uitstapjes richting blues en met name jazz. Van Morrison kiest op zijn nieuwe plaat voor een sfeervol en betrekkelijk ingetogen geluid, waarin met name blazers en piano een belangrijke rol spelen. Het tempo ligt over het algemeen niet al te hoog, waardoor Van Morrison zich in vocaal opzicht niet vertilt. Het is lang geleden dat ik Van Morrison zo gedreven en zo goed heb horen zingen en het is ook lang geleden dat een plaat van de Ier zoveel impact had. Van Morrison neemt op Born To Sing: No Plan B de tijd voor zijn songs. Meer dan de helft van de songs klokt meer dan vijf minuten en drie tracks beslaan zo’n 8 minuten. Dat lijkt wat te veel van het goede, maar het geeft de sfeervolle songs op Born To Sing: No Plan B juist meer zeggingskracht en impact. Van Morrison zet op zijn 35e plaat het geluid neer dat we van hem kennen, maar tilt alles naar een net wat hoger niveau. Het levert een plaat op die zich kan meten met zijn beste platen. Iedereen die deze beste platen van de Ier kent weet wat dit betekent. Een plan B hebben is in de meeste gevallen wel handig, maar Van Morrison had en heeft het niet nodig. Erwin Zijleman