14 november 2014

Pink Floyd - The Endless River - revisited

Inmiddels een week uit en je kunt wel zeggen dat het een omstreden plaat is. The Endless River is de afgelopen week bejubeld, maar toch vooral verguisd. Ik heb hem zelf heel vaak beluisterd de afgelopen week (echt een perfecte plaat voor in de auto) en heb dus alle tijd en gelegenheid gehad om mijn oordeel te herzien. Is dat nodig? Nee. Ik sta nog steeds achter mijn woorden van vorige week. The Endless River is een mooi eerbetoon aan Rick Wright en hiernaast een plaat waarvoor Pink Floyd zich niet hoeft te schamen.

Ruim 47 jaar geleden verscheen The Piper At The Gates Of Dawn, het debuut van de Britse band Pink Floyd. The Piper At The Gates Of Dawn is de eerste klassieker in een inmiddels even omvangrijk als prachtig oeuvre. Het is een oeuvre waarin de keyboards van Rick Wright een cruciale rol spelen en bovendien een constante factor zijn. 

Rick Wright was van de partij op The Piper At The Gates Of Dawn en bepaalde ook voor een belangrijk deel het geluid op het in 1994 verschenen The Division Bell, tot voor kort de laatste studioplaat van de legendarische Britse band. 

Er was daarom wel iets te zeggen voor de bewering dat Pink Floyd na het overlijden van Rick Wright geen bestaansrecht meer heeft, maar aan de andere kant verdient de bescheiden toetsenist van één van de grootste bands aller tijden ook een eerbetoon dat recht doet aan de cruciale rol die hij heeft gespeeld binnen Pink Floyd. 

Dat eerbetoon is er nu gekomen. Ruim twintig jaar na The Division Bell ligt de laatste plaat van Pink Floyd in de winkel en het is een plaat waarop de zes jaar geleden overleden Rick Wright de hoofdrol speelt. 

The Endless River is voor een belangrijk deel gebaseerd op materiaal dat stamt uit de tijd van The Division Bell. De plaat bestaat uit vier lange, grotendeels instrumentale stukken. Het zijn stukken die, toch wel enigszins tot mijn verbazing, meer klinken als Pink Floyd dan het meeste dat de band sinds 1979 (The Wall) heeft uitgebracht. 

Direct bij de eerste noten neemt The Endless River je mee terug naar de muziek van Wish You Were Here en vervolgens gaat de plaat alleen maar verder terug in de tijd. Gitarist David Gilmour en drummer Nick Mason hebben hun meeste partijen opnieuw ingespeeld en verder in dienst gesteld van het zo bijzondere keyboard spel van Rick Wright, dat de tand des tijd prima overigens heeft doorstaan. 

De openingstrack van The Endless River lijkt bijna een vervolg op Shine On You Crazy Diamond, dat in 1975 een eerbetoon was aan Syd Barrett. De track wordt gedragen door het atmosferische en opvallend veelzijdige keyboard spel van Rick Wright, waarna David Gilmour de track verder inkleurt met zijn al even atmosferische en uit duizenden herkenbare gitaarspel. Nick Mason slaat de boel als vanouds aan elkaar. 

De eerste drie stukken op The Endless River moeten het doen zonder vocalen, maar deze worden zeker niet gemist. Het samenspel van gitaar en keyboards zorgt voor een prachtig, wat psychedelisch aandoend, geluid, waarin van alles gebeurt en steeds weer nieuwe dingen zijn te ontdekken. The Endless River klinkt zoals eerder gezegd als ‘vintage’ Pink Floyd, maar meer dan in het verleden heeft de muziek van de band iets droevigs, misschien omdat bijna voelbaar is dat dit de laatste noten zijn die Rick Wright aan de band heeft toevertrouwd. 

Het zijn noten van een bijna onwerkelijke en betoverende schoonheid. The Endless River bevat 1 uur en vijf minuten muziek en het is 1 uur en 5 minuten muziek om te koesteren. De plaat is voor het gemak onderverdeeld in vier secties en 21 tracks, maar The Endless River komt het best tot zijn recht als je het als één lange luistertrip ervaart. 

De criticus zal beweren dat de band misschien wel erg makkelijk voortborduurt op de muziek uit haar gloriejaren en zich niet meer weet te vernieuwen, maar welke band met een staat van dienst als die van Pink Floyd doet dit respectievelijk niet en wel. Bovendien gaat het op de plaat om muziek die voor een belangrijk deel 20 jaar oud is. The Endless River is in eerste instantie een eerbetoon aan Rick Wright en als eerbetoon is het bijzonder geslaagd. 

Dezelfde criticus zal ook beweren dat de atmosferische instrumentale tracks wel erg voortkabbelen, maar dit is een kwestie van smaak. Persoonlijk hoor ik van alles in de instrumentale tracks op de plaat en zit ik ook bij de derde luisterbeurt nog steeds op het puntje van mijn stoel. In muzikaal opzicht steekt het allemaal knap in elkaar en met name het keyboardwerk en gitaarwerk zijn werkelijk weergaloos. De vocalen mis ik hierbij niet. Ik vind het zelfs jammer als ze aan het eind van de plaat toch nog opduiken, al maakt de vocale track het definitieve afscheid van Pink Floyd wel compleet. 

Ik had absoluut geen wonderen verwacht van The Endless River en had zelfs vrij lage verwachtingen, maar ik vind de plaat verrassend sterk. Sterker dan vrijwel alles dat Pink Floyd sinds The Wall heeft gemaakt, maar dat is mijn mening.

Wanneer The Endless River bij mij uit de speakers komt bedenk ik de mooie beelden er zelf wel bij, maar voor een ieder die dat niet lukt is er een luxe versie van The Endless River beschikbaar met een DVD of Blu-Ray met visuals. Ziet er overigens prachtig uit.

Heb ik alles gezegd over The Endless River? Nee, de plaat klinkt werkelijk fantastisch, waardoor producers David Gilmour, Phil Manzanera, Youth en Andy Jackson ook nog een pluim verdienen. Bij deze. Erwin Zijleman

Koop bij BOL.com

 





Te vinden in de